ĐẾN NGAY ĐÂY để nghe toàn bộ bài viết Tư duy về tiền bạc trên Spotify.
Trong cuốn sách Tư duy về tiền bạc (của tác giả Jonnathan Clements do Nguyễn Ngọc Ưu dịch) có nhấn mạnh rằng việc thay đổi cách nhìn nhận và sử dụng tiền bạc sẽ giúp chúng ta không chỉ cải thiện sức khỏe tài chính một cách bền vững mà còn mang lại cho chúng ta cảm giác hạnh phúc lâu dài một cách thực sự.
Vậy Tư duy về tiền bạc duy trì sức khỏe tiền bạc lành mạnh là gì? Mời bạn cùng theo dõi bài viết dưới đây, bởi những tư duy về tiền bạc này không chỉ mang tính thực tế mà còn truyền cảm hứng để bạn sống có mục tiêu và cân bằng hơn cả về vật chất lẫn tinh thần.
3 tư duy về tiền bạc duy trì sức khỏe tiền bạc lành mạnh
1. Tiền là công cụ, không phải mục đích
Có thể nói đây là một tư duy về tiền bạc nền tảng mà nhiều người thường bỏ qua.
Tiền bạc không nên được coi là đích đến cuối cùng, mà là công cụ để bạn đạt được những điều quan trọng trong cuộc sống: đó là sự an toàn, giáo dục, sức khỏe, và các mối quan hệ chất lượng. Khi chúng ta quên mất điều này, tiền có thể trở thành một áp lực vô hình, khiến ta rơi vào vòng xoáy không ngừng nghỉ của việc kiếm tiền và chi tiêu, mà quên đi ý nghĩa thực sự của nó.
Hãy thử nghĩ đến một gia đình trẻ với mức thu nhập trung bình. Nếu họ coi tiền là công cụ, họ sẽ ưu tiên dành ngân sách cho những mục tiêu như học phí cho con, bảo hiểm y tế và một khoản tiết kiệm dài hạn cho tương lai. Ngược lại, nếu xem tiền là mục đích, họ dễ rơi vào cám dỗ mua sắm đồ xa xỉ để chứng tỏ bản thân, hoặc tiêu tiền vào những thứ không mang lại giá trị bền vững.
Ví dụ cụ thể như sau:
Một cặp vợ chồng trẻ có con nhỏ với tổng thu nhập khoảng 20 triệu đồng/tháng. Họ quyết định phân bổ ngân sách theo một quy tắc chi tiêu rất đơn giản gọi là quy tắc 5-3-2, trong đó:
+ 50% tổng thu nhập tương đương 10 triệu đồng cho các chi phí sinh hoạt thiết yếu, bao gồm tiền thuê nhà, tiền ăn, tiền học tập cho con, tiền đi lại và các chi phí dịch vụ mua ngoài v.v…
+ 30% tổng thu nhập tương đương 6 triệu đồng cho các chi phí sinh hoạt không thiết yếu (hay còn gọi là chi phí mong muốn) cho việc chăm sóc sức khỏe định kỳ, đi du lịch hay thăm biếu người thân.
+ 20% tổng thu nhập tương đương 4 triệu đồng cho các việc tham gia bảo hiểm nhân thọ đề phòng rủi ro tài chính đồng thời xây dựng quỹ dự phòng và có một khoản tích lũy nhỏ phục vụ cho các mục tiêu tài chính dài hạn như mua sắm thêm tài sản cần thiết là nhà ở.
Trong trường hợp này, gia đình đó thực sự coi tiền là công cụ để duy trì cuộc sống.
Có thể chính bạn cũng thấy có những người giàu có nhưng không cảm thấy hạnh phúc. Một phần lớn nguyên nhân đến từ việc không tìm thấy ý nghĩa khi sử dụng tiền. Ngược lại, một người có thu nhập vừa phải nhưng biết cách sử dụng tiền để làm những điều ý nghĩa như đi du lịch cùng gia đình, học thêm kỹ năng mới hay ủng hộ các hoạt động thiện nguyện lại cảm thấy cuộc sống viên mãn hơn rất nhiều.
Điển hình như trường hợp một doanh nhân thành đạt sở hữu nhiều bất động sản và xe hơi sang trọng, nhưng thường cảm thấy cô đơn và mệt mỏi trong chính công việc và cuộc sống của mình. Ông nhận ra rằng dù có nhiều tiền, ông ít dành thời gian cho gia đình, khoảng cách giữa ông với những đứa con đang tuổi trưởng thành ngày một xa cách dẫn đến sự căng thẳng không đáng có trong mối quan hệ cha con.
Tuy nhiên sau một biến cố sức khỏe và đón nhận sự chăm sóc từ gia đình, ông bắt đầu thay đổi trong việc sắp xếp lại quỹ thời gian của bản thân, cân bằng giữa công việc và gia đình, ông dùng tiền để thực hiện các chuyến đi cùng con cái, tham gia các hoạt động từ thiện, và học cách sống có ý nghĩa hơn thay vì chỉ chạy theo đam mê kiếm tiền bấy lâu nay.
Khi thay đổi tư duy về tiền bạc, hiểu rằng tiền là công cụ, bạn sẽ biết cách đặt ưu tiên cho những giá trị thực sự, thay vì để tiền bạc chi phối cảm xúc và định nghĩa thành công của bản thân.
2. Quản lý tiền bạc là một kỹ năng, không phải bản năng
Tư duy về tiền bạc thứ hai rất rõ ràng. Rất nhiều người nghĩ rằng khả năng quản lý tiền bạc là thứ “trời ban”. Một số người dường như bẩm sinh biết tiết kiệm, đầu tư, và quản lý chi tiêu hợp lý, trong khi số khác lại loay hoay mãi mà không biết cách giữ tiền.
Thực tế, quản lý tài chính không phải là bản năng. Nó là một kỹ năng mà bất kỳ ai cũng có thể học và rèn luyện, bất kể xuất phát điểm tài chính của bạn là gì. Đây là một tư duy về tiền bạc mà nhiều người vẫn nhầm lẫn.
Bắt đầu đơn giản từ việc theo dõi thu nhập và chi tiêu hàng ngày. Bạn có thể dùng một ứng dụng tài chính trên điện thoại, hoặc đơn giản hơn là một cuốn sổ tay. Hãy ghi lại tất cả những khoản bạn chi trong một tuần, từ những hóa đơn lớn như tiền thuê nhà, cho đến những khoản nhỏ như một cốc cà phê hay một gói bim bim. Sau đó, nhìn lại và tự hỏi: “Liệu những khoản chi này có thực sự cần thiết hay không?”
Một người bạn của mình từng chia sẻ rằng, trước đây, cô ấy không bao giờ để ý đến việc mỗi sáng mua cà phê ở quán gần công ty. Sau khi theo dõi chi tiêu, cô ấy nhận ra rằng chỉ riêng khoản cà phê này đã chiếm tới gần một triệu đồng mỗi tháng. Nhờ đó, cô quyết định tự pha cà phê ở nhà và dùng số tiền tiết kiệm được để tham gia một lớp học yoga. Kết quả là, không chỉ tiết kiệm được tiền, cô còn cảm thấy cơ thể khỏe mạnh hơn và tinh thần vui vẻ hơn.
Hay như chính trường hợp của gia đình mình: Nhiều năm trước, khi mình nhận ra rằng việc mua nước đóng chai hàng ngày tốn khoảng 600.000 đồng/tháng, mình đã quyết định đầu tư 2,5 triệu đồng mua một máy lọc nước để bàn. Sau một thời gian sử dụng, gia đình mình không chỉ tiết kiệm được tiền mà còn giảm thiểu một lượng lớn rác thải nhựa từ chai đựng nước, mang lại lợi ích cho gia đình và góp phần bảo vệ môi trường.
Bạn hãy nhớ rằng kỹ năng quản lý tiền bạc không yêu cầu bạn phải giỏi toán hay có kiến thức chuyên sâu. Nó chỉ đòi hỏi sự kiên nhẫn, kỷ luật và thói quen tự đặt câu hỏi mỗi khi chi tiêu: “Khoản tiền này có đưa tôi đến gần hơn với mục tiêu của mình không?”
3. Tư duy về tiền bạc và cảm xúc cần tách biệt
Tư duy về tiền bạc thứ ba liên quan nhiều tới cảm xúc, một yếu tố có vai trò quan trọng trong việc ra quyết định tài chính của mỗi cá nhân.
Một trong những rào cản lớn nhất đối với việc quản lý tiền bạc là cảm xúc. Khi chúng ta căng thẳng, buồn chán hoặc thậm chí là vui sướng, rất dễ đưa ra những quyết định tài chính không sáng suốt. Bạn đã bao giờ rơi vào tình huống đi mua sắm để giải tỏa áp lực, và sau đó lại hối tiếc vì những món đồ không cần thiết? Đó chính là ví dụ điển hình của việc để cảm xúc dẫn dắt tiền bạc.
Tuy duy về tiền bạc thứ ba chỉ cho chúng ta hiểu rằng, học cách tách biệt cảm xúc và tài chính là một kỹ năng quan trọng để duy trì sức khỏe tiền bạc lành mạnh. Khi đối diện với một quyết định tài chính, hãy tạo cho mình một khoảng dừng để cân nhắc.
Một quy tắc mình thấy rất hiệu quả là nếu bạn cảm thấy muốn mua một món đồ đắt tiền, hãy áp dụng quy tắc “24 giờ”: tạm gác lại quyết định trong một ngày, sau đó quay lại và tự hỏi liệu món đồ đó có thực sự cần thiết hay không.
Ví dụ thực tế như sau:
Một nữ nhân viên văn phòng vừa trải qua một thời gian làm việc căng thẳng để chạy chỉ tiêu công việc và cô đã hoàn thành xuất sắc, đồng thời với đó là cô đã mua sắm trực tuyến hơn 5 triệu đồng với suy nghĩ để “giải tỏa áp lực” và tự thưởng cho chính mình.
Sau đó, cô ấy nhận ra rằng nhiều món đồ không thực sự cần thiết và khiến tài chính của cô trở nên căng thẳng vì đã trót tiêu lạm vào khoản tiết kiệm dự phòng. Để tránh lặp lại sai lầm, cô áp dụng quy tắc “24 giờ” trước khi đưa ra các quyết định mua sắm lớn.
Ngoài ra, bạn hãy học cách thiết lập các ranh giới tài chính để bảo vệ bản thân khỏi những cảm xúc tiêu cực. Một người bạn của mình từng chia sẻ rằng, cô thường xuyên bị áp lực từ việc giúp đỡ tài chính cho người thân trong gia đình vì họ cứ vay mượn và điều đó khiến cô rơi vào tình trạng thiếu hụt ngân sách để tiết kiệm và đầu tư.
Sau khi đặt ra giới hạn rằng cô chỉ hỗ trợ trong các trường hợp khẩn cấp thực sự, cô cảm thấy nhẹ nhõm và có thể tập trung nhiều hơn vào mục tiêu tích lũy để mua nhà của riêng mình.
Tách biệt cảm xúc và tiền bạc không có nghĩa là bạn phải trở nên lạnh lùng hay ích kỷ. Điều quan trọng là đưa ra những quyết định dựa trên lý trí, đồng thời vẫn duy trì sự cân bằng giữa trách nhiệm và hạnh phúc cá nhân.
Nghe Podcast nội dung Nói không với áp lực tài chính từ xã hội trên Spotify.
———
Khi nói đến tiền bạc, chúng ta thường nghĩ ngay đến những con số trên tài khoản ngân hàng hay các khoản chi tiêu hàng ngày. Nhưng sâu xa hơn, tiền bạc phản ánh tư duy của chúng ta về cuộc sống, giá trị cá nhân và cách ta định nghĩa hạnh phúc.
Như vậy chúng ta đã cùng tìm hiểu 3 tư duy về tiền bạc. Những tư duy về tiền bạc vừa kể trên không chỉ giúp bạn cải thiện mối quan hệ với tiền bạc mà còn mang lại sự bình an trong cuộc sống. Tiền không quyết định giá trị của bạn, nhưng cách bạn tư duy và sử dụng tiền sẽ quyết định chất lượng cuộc sống bạn hướng tới.
Hãy dành thời gian để nhìn lại cách bạn đang đối xử với tiền bạc. Tiền có đang trở thành gánh nặng hay là công cụ để bạn đạt được những điều tốt đẹp hơn? Bất kể hiện tại bạn đang ở đâu trong hành trình tài chính của mình, việc áp dụng những tư duy về tiền bạc sẽ là bước đầu tiên để xây dựng sức khỏe tài chính lành mạnh, vững vàng và hạnh phúc dài lâu.
ĐẾN NGAY ĐÂY để lựa chọn các nội dung bạn muốn nghe trên Spotify
