Nghe toàn bộ bài viết trên Spotify
Bạn đã tham gia bảo hiểm nhân thọ chưa? Chúc mừng bạn nếu như câu trả lời là có. Còn nếu chưa, hoặc đang phân vân trước khi quyết định sở hữu hợp đồng bảo hiểm thì bạn vui lòng tham khảo bài viết về 5 điều cần chú ý khi tham gia bảo hiểm nhân thọ dưới đây nhé.
Trong một bài viết khác, mình có chia sẻ về Vai trò của Bảo hiểm nhân thọ trong Tài chính cá nhân. Ở bài viết này, mình đi sâu hơn vào các loại hình bảo hiểm nhân thọ phổ biến cũng như chia sẻ những điều bạn nên lưu ý khi tham gia bảo hiểm nhân thọ theo góc nhìn của bản thân mình.
Tham gia bảo hiểm nhân thọ để xây dựng lớp tài sản bảo vệ cho bản thân và gia đình.
5 điều cần lưu ý khi tham gia Bảo hiểm nhân thọ
1. Các loại hình bảo hiểm nhân thọ
Với sự phát triển có bề dày lịch sử hàng trăm năm, bảo hiểm nhân thọ thực sự là một lĩnh vực phát triển vượt trội ở các quốc gia phát triển trên thế giới.
Tỷ lệ người dân có bảo hiểm nhân thọ trên thế giới có thể biến đổi tùy theo quốc gia và khu vực. Tuy nhiên, ở một số quốc gia phát triển, như Hoa Kỳ và một số quốc gia châu Âu, tỷ lệ này có thể dao động từ khoảng 60% đến 80% của dân số. Chính điều đó đã tạo nên sự đa dạng của các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ.
Chúng ta có thể tham khảo một số loại hình sản phẩm như sau:
+ Bảo hiểm nhân thọ toàn bộ cuộc đời.
Đây là loại bảo hiểm nhân thọ có thời hạn trọn đời, tức là chi trả được đảm bảo cho người thụ hưởng cho đến khi người mua bảo hiểm qua đời. Ngoài việc cung cấp khoản tiền chi trả, bảo hiểm này cũng tích lũy giá trị tích luỹ theo thời gian.
+ Bảo hiểm nhân thọ có thời hạn.
Loại bảo hiểm nhân thọ này chỉ có hiệu lực trong một khoảng thời gian nhất định, thường từ 5 đến 30 năm. Nếu người mua bảo hiểm qua đời trong thời gian hợp đồng, người thụ hưởng sẽ nhận được khoản tiền chi trả. Tuy nhiên, sau khi hợp đồng hết hạn, không có giá trị giữ lại nào.
+ Bảo hiểm nhân thọ có thể điều chỉnh.
Đây là sự linh hoạt của bảo hiểm nhân thọ toàn bộ cuộc đời vì hợp đồng có thể điều chỉnh theo yêu cầu của người tham gia. Bảo hiểm này cho phép người mua điều chỉnh mức phí và mức bảo vệ theo nhu cầu và tình hình tài chính của họ.
+ Bảo hiểm nhân thọ biến đổi.
Loại bảo hiểm này cung cấp lợi ích tử vong cố định nhưng cho phép người mua bảo hiểm lựa chọn các khoản đầu tư khác nhau cho phần giá trị tích luỹ. Rủi ro và lợi ích có thể thay đổi dựa trên hiệu suất của các khoản đầu tư này.
+ Bảo hiểm nhân thọ có tính linh hoạt.
Loại bảo hiểm này cung cấp sự linh hoạt cao đối với người mua bảo hiểm. Người mua có thể điều chỉnh mức phí và mức bảo vệ theo nhu cầu của họ, và cũng có thể rút tiền từ giá trị tích luỹ để sử dụng cho các mục đích khác.
+ Bảo hiểm nhân thọ tạm thời.
Loại bảo hiểm nhân thọ này cung cấp bảo vệ trong một khoảng thời gian nhất định, thường từ một đến 30 năm. Nếu người mua bảo hiểm qua đời trong thời gian hợp đồng, người thụ hưởng sẽ nhận được khoản tiền chi trả. Tuy nhiên, sau khi hợp đồng hết hạn, sẽ không có giá trị giữ lại nào.
Mỗi loại bảo hiểm nhân thọ có những ưu điểm và hạn chế riêng, vì vậy việc lựa chọn loại bảo hiểm phù hợp cần phụ thuộc vào nhu cầu, mục tiêu tài chính và tình hình tài chính cá nhân của bạn. Bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia tài chính hoặc bảo hiểm trước khi quyết định tham gia bảo hiểm nhân thọ.
Tại Việt Nam, tỷ lệ người dân có bảo hiểm nhân thọ vẫn còn thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia phát triển. Tính đến thời điểm hiện tại, tỷ lệ này ở Việt Nam có thể chỉ chiếm một phần nhỏ dân số, dao động chừng 5%.
Sản phẩm bảo hiểm nhân thọ mà các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp tại Việt Nam cũng có nhiều loại. Tuy nhiên xếp chung lại thì có hai loại hình bảo hiểm cơ bản với các đặc điểm và tính năng riêng biệt như sau:
1.1. Bảo hiểm nhân thọ truyền thống
– Mức đảm bảo ổn định: Bảo hiểm nhân thọ truyền thống cung cấp một khoản tiền chi trả cố định cho người thụ hưởng khi người mua bảo hiểm qua đời.
– Không có tính linh hoạt đầu tư: Trái ngược với loại bảo hiểm có liên kết đầu tư, bảo hiểm nhân thọ truyền thống không cho phép người mua tham gia vào quản lý hoặc lựa chọn các khoản đầu tư.
– Rủi ro thấp: Bởi vì không có yếu tố đầu tư, bảo hiểm nhân thọ truyền thống thường ít rủi ro hơn và đảm bảo một khoản tiền chi trả cố định cho người thụ hưởng.
1.2. Bảo hiểm nhân thọ liên kết đầu tư
– Tính linh hoạt cao: Loại bảo hiểm này cho phép người mua bảo hiểm lựa chọn các khoản đầu tư để định hình giá trị tích luỹ của hợp đồng.
– Khả năng sinh lợi cao: Do có khả năng đầu tư vào các quỹ đầu tư, bảo hiểm nhân thọ có liên kết đầu tư có thể mang lại lợi ích tài chính cao hơn so với các loại bảo hiểm truyền thống.
– Rủi ro cao: Tuy cung cấp cơ hội sinh lợi cao, nhưng bảo hiểm nhân thọ có liên kết đầu tư cũng đi kèm với rủi ro đầu tư, do giá trị tích luỹ phụ thuộc vào hiệu suất của các khoản đầu tư.
2. Lưu ý thi tham gia bảo hiểm nhân thọ
Mình có tham gia sản phẩm Bảo hiểm nhân thọ của Prudential năm 2005 và đáo hạn năm 2020. Hiện tại mình vẫn đang tham gia bảo hiểm nhân thọ của hai công ty Sun Life năm 2014 và MB Ageas Life năm 2020.
Dưới đây là những chia sẻ của mình về một số kinh nghiệm khi tham gia bảo hiểm nhân thọ.
2.1. Mục tiêu tham gia bảo hiểm nhân thọ
Trước hết, bạn cần phải xác định rõ mục tiêu tham gia bảo hiểm nhân thọ. Đương nhiên mục tiêu của bảo hiểm là bảo vệ tài chính cho bản thân và gia đình khi có rủi ro xảy ra, nhưng cụ thể là bảo vệ điều gì?
Chẳng hạn bạn cần bảo vệ nguồn thu nhập để đảm bảo chi phí sinh hoạt, hoặc bảo vệ ngân sách giáo dục cho con cái trong tương lai, hoặc bảo vệ tài chính trong trường hợp bạn nghỉ hưu, hoặc bảo vệ quỹ dự phòng cho những nhu cầu tài chính phát sinh…
Với bản thân mình, khi tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ lần đầu tiên năm 2005, mình hoàn toàn không có chút hiểu biết gì ngoài việc cảm thấy bảo hiểm là cần thiết. Mình đã nhận lời ký kết hợp đồng bảo hiểm Phú – An Khang Thịnh Kỳ (mình cũng không nhớ chính xác) của Prudential chỉ ngay sau những lời tư vấn đầu tiên với suy nghĩ đơn giản đây là một khoản tích lũy có giá trị bảo vệ.
Sản phẩm bảo hiểm mà mình tham gia ở hợp đồng đầu tiên này hoàn toàn là sản phẩm bảo hiểm truyền thống, bao gồm sản phẩm chính bảo vệ khi tử vong (do bất kỳ nguyên nhân nào) và sản phẩm phụ bảo vệ khi gặp tai nạn có dẫn đến tử vong. Hợp đồng bảo hiểm này chỉ đóng phí 10 năm nhưng thời gian bảo vệ đến 15 năm, nghĩa là mình đóng phí cố định đến năm 2015 và đến 2020 thì tất toán nhận về toàn bộ giá trị hoàn lại.
Vì bảo hiểm nhân thọ có đặc điểm tích lũy đều đặn trong dài hạn nên bạn hãy xác định rõ mục tiêu tham gia để có thể thực hiện được tối đa mục tiêu tài chính của mình. Việc xác định rõ mục tiêu là căn cứ để bạn xác định nhu cầu tham gia bảo hiểm nhân thọ ở bước tiếp theo.
2.2. Nhu cầu tham gia bảo hiểm nhân thọ
Nhu cầu tham gia bảo hiểm nhân thọ mà mình muốn nói tới ở đây bao gồm nhu cầu về người được bảo vệ và nhu cầu về giá trị bảo vệ.
+ Nhu cầu về người được bảo vệ.
Điều đặc biệt quan trọng bạn cần phải chú ý khi tham gia bảo hiểm nhân thọ đó là người được bảo vệ. Người được bảo vệ có thể là người tham gia bảo hiểm hoặc có thể không, nhưng người được bảo vệ nên ưu tiên là người trụ cột trong gia đình.
Người trụ cột hay còn gọi là lao động chính là người có khả năng tạo ra thu nhập lớn nhất trong gia đình, là người giữ vai trò quan trọng trong việc duy trì điều kiện sống cho bản thân và cả gia đình. Nếu chẳng may có điều gì đó không mong muốn xảy ra ảnh hưởng đến khả năng tạo thu nhập của người trụ cột thì cuộc sống của gia đình sẽ bị ảnh hưởng nặng nề.
+ Nhu cầu về giá trị bảo vệ.
Với mục tiêu tham gia bảo hiểm nhân thọ ở trên, bạn sẽ xác định được nhu cầu về giá trị cần được bảo vệ. Nghĩa là bạn cần bao nhiêu tiền để cho con đi du học, cần bao nhiêu tiền để nghỉ hưu, cần bao nhiêu tiền để đi du lịch nước ngoài, đặc biệt là cần bao nhiêu tiền để đảm bảo cuộc sống vẫn diễn ra bình thường khi người trụ cột gặp rủi ro…
Xác định nhu cầu về giá trị bảo vệ làm cơ sở để bạn tính toán mức phí tham gia bảo hiểm nhân thọ và thời hạn tham gia bảo hiểm nhân thọ.
2.3. Mức phí và thời hạn tham gia bảo hiểm nhân thọ
Mức phí và thời hạn sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới nhu cầu tham gia bảo hiểm nhân thọ của bạn.
Giả sử bạn cố định nhu cầu tham gia bảo hiểm nhân thọ để bảo vệ cho người trụ cột trong gia đình với nhu cầu bảo vệ là một số tiền nào đó. Bạn sẽ phải cân nhắc lựa chọn: hoặc là đóng một mức phí cao với thời gian tham gia vừa phải hoặc kéo dài thời gian đóng phí để duy trì mức phí bảo hiểm phù hợp hơn với điều kiện tài chính hiện tại.
Sẽ không có vấn đề gì nếu như bạn là người có dư dả tài chính. Nhưng với những người có khả năng tài chính hạn chế, họ bắt buộc phải lựa chọn để có thể tối ưu phương án của mình. Thời hạn tham gia bảo hiểm nhân thọ có thể dài hay ngắn (tất nhiên phải đạt mức thời hạn tối thiểu do công ty bảo hiểm quy định) nhưng bạn nhất định phải cân nhắc lựa chọn mức phí tham gia phù hợp với tình trạng tài chính của gia đình.
Có đôi khi tư vấn viên đưa ra những ưu đãi của công ty khi khách hàng ký kết hợp đồng bảo hiểm căn cứ vào mức phí đóng lần đầu. Bạn nên thận trọng trước lời chào mời hấp dẫn này. Có thể ngay tại thời điểm nộp phí lần đầu, bạn được nhận về một sự ưu đãi có giá trị, nhưng bạn sẽ phải chấp nhận mức phí đó trong suốt thời hạn đóng phí của hợp đồng.
Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thứ 2 của mình được ký kết vào năm 2014 khi mình ở vị trí là tư vấn viên của Sunlife Việt Nam. Đây cũng là một hợp đồng bảo hiểm truyền thống bảo vệ trọn đời mà mình tham gia với thời hạn đóng phí 15 năm.
15 năm không phải quá dài đối với một hợp đồng bảo hiểm trọn đời. Tuy nhiên, 15 năm lại không phải là khoảng thời gian ngắn đối với sự nghiệp tài chính của một người nào đó. Việc tham gia đóng phí 15 năm khiến cho người tham gia bảo hiểm nhân thọ có cảm giác nặng nề hơn về một trách nhiệm tài chính mà ít người có thể khẳng định chắc chắn được rằng anh ta hoàn toàn có khả năng duy trì được mức phí bảo hiểm đều đặn và đầy đủ như khi ký kết.
Bên cạnh đó, với sự phát triển của các doanh nghiệp bảo hiểm, ngày càng có nhiều sản phẩm bảo hiểm nhân thọ có tính cạnh tranh hơn ra đời mang lại nhiều giá trị ưu việt hơn trong việc bảo vệ khách hàng. Mình nghĩ rằng không nhất thiết phải theo đuổi một hợp đồng bảo hiểm tới 15 năm, thay vào đó nên rút ngắn lại để mình có cơ hội tham gia các sản phẩm khác.
Chính vì quan điểm trên mà sau này khi tư vấn cho khách hàng thì mình luôn gợi ý họ lựa chọn thời hạn đóng phí ngắn nhất có thể. Ví dụ như Sunlife quy định thời hạn của hợp đồng bảo hiểm trọn đời là 11 năm, nhưng mỗi 03 năm nộp phí đầy đủ thì khách hàng sẽ được nhận một khoản thưởng giá trị hợp đồng, do vậy mình thường tư vấn khách hàng tham gia bảo hiểm nhân thọ với thời hạn đóng phí 12 năm để nhận được nhiều giá trị hơn.
Tất nhiên các công ty bảo hiểm sẽ không thích điều này. Việc khách hàng tham gia bảo hiểm nhân thọ với thời hạn đóng phí càng dài sẽ mang lại nhiều giá trị cho công ty hơn.
2.4. Nguồn tiền tham gia bảo hiểm nhân thọ
Xác định được mức phí tham gia bảo hiểm nhân thọ rồi thì bạn cần dự tính xem nguồn tiền để đóng phí định kỳ được lấy từ đâu. Đây chính là một trong những lý do quan trọng khiến cho rất nhiều khách hàng rơi vào tình trạng bỏ ngang hợp đồng bảo hiểm mà không nhận lại được giá trị nào (mất trắng, nghĩ là mình bị lừa) khi không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng phí khi không xác định rõ nguồn tiền tham gia bảo hiểm nhân thọ khi ký kết hợp đồng.
Không ai nắm tay từ tối đến sáng. Do vậy, chúng ta cũng không thể nào chắc chắn được sự ổn định tài chính của bản thân và gia đình trừ khi bạn có kỹ năng Quản lý tài chính cá nhân hay thường xuyên Lập kế hoạch tài chính cá nhân cụ thể.
Nguồn tiền tham gia bảo hiểm nhân thọ của bạn có thể là một khoản chi phí sinh hoạt thiết yếu được trích từ thu nhập của bạn hàng tháng. Hoặc cũng có thể là một khoản chi phí sinh hoạt tăng thêm được bạn chi trả từ một khoản thu nhập không thường xuyên nào đó, thậm chí từ quỹ dự phòng tài chính.
Nhấp vào đây để xem thêm về 2 loại chi phí sinh hoạt cơ bản trong quản lý chi tiêu cá nhân.
Các công ty bảo hiểm nhân thọ thường khuyến nghị khách hàng rằng tổng mức phí tham gia bảo hiểm nhân thọ nên được giới hạn trong khoảng 10-15% tổng thu nhập bạn và gia đình.
2.5. Vay lại tiền từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ
Ngoài lợi ích ưu việt là giá tri bảo vệ thì hợp đồng bảo hiểm nhân thọ còn có một lợi ích khác mà nhiều người không để ý đến. Đó chính là bạn có thể thực hiện vay lại tiền từ hợp đồng sau một thời gian nhất định tham gia bảo hiểm nhân thọ.
Việc vay lại tiền từ hợp đồng bảo hiểm là một phương thức sử dụng giá trị tích luỹ trong hợp đồng để nhận được một khoản vay từ công ty bảo hiểm. Giá trị của khoản vay phụ thuộc vào giá trị tài khoản của hợp đồng tại thời điểm vay. Tùy vào thời hạn đóng phí đã được thực hiện mà khoản vay này có thể được tính lãi hoặc không tính lãi.
Lãi suất cho khoản vay từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường thấp hơn so với các hình thức vay tiền khác như vay mua nhà hoặc vay tiêu dùng. Tuy nhiên, bạn vẫn phải trả lãi suất cho khoản vay này và lãi suất có thể thay đổi tùy theo chính sách của công ty bảo hiểm.
Lưu ý rằng việc vay lại tiền từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có thể ảnh hưởng đến giá trị tích luỹ của bạn. Nếu bạn không trả lãi suất hoặc trả ít hơn so với lãi suất được tính, sẽ có nguy cơ giảm sút giá trị tích luỹ trong giá trị tài khoản của bạn.
Trước khi quyết định vay lại tiền từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ, hãy cân nhắc kỹ lưỡng và tìm hiểu kỹ về các điều kiện và hệ quả của quyết định này. Đảm bảo rằng bạn hiểu rõ tất cả các điều khoản và hạn chế liên quan để có quyết định phù hợp nhất cho tình hình tài chính của mình.
Nghe Podcast chủ đề Tư duy về tiền bạc Tại đây.